Gniew. Nie tylko krypta odkrywa zagadki historii

- Gniew po raz kolejny nas zaskoczył - mówi dr Małgorzata Grupa. - Nie spodziewałam się, że kościół i jego okolice kryją aż tyle tajemnic.
I faktycznie, we wtorek podczas wykopalisk odnaleziono czarną trumnę małego dziecka z XVIII w. z widocznym białym krzyżem. A już w środę oczom badaczy ukazały się kolejne dwa pochówki. - Mamy miejsce, które można określić centrum pochówków dziecięcych - mówi Małgorzata Grupa. - Odnalezione ostatnio trumny są bardzo bogato zdobione. Dzieci miały na główkach czapeczki, ubrane były w szaty z jedwabnymi wstążeczkami. Zachował się strój z ornamentami roślinnymi. Dwa takie pochówki mamy już wyeksplorowane, ale ukazał się nam zarys jeszcze prawdopodobnie trzech lub czterech kolejnych.
Magda Krajewska podkreśla, że wśród odnalezionych szczątków większość należy do małych dzieci w wieku do roczku i ok. 3-5 lat. Jest też dużo kobiet w wieku 20-35 lat, które najprawdopodobniej zmarły w wyniku komplikacji poporodowych. - Wśród pochówków jest czaszka dorosłego mężczyzny, który chorował na syfilis - mówi antropolog. To szczególnie cenne znalezisko, bowiem, jak twierdzą naukowcy, w tamtych czasach krętkownica, czyli syfilis czynił spustoszenie. Przypadków archeologicznych z syfilisem na świecie zachowało się zaledwie kilka.
Na stanowisku archeologicznym przy murach kościoła znaleziono do tej pory dwie mogiły zbiorowe pochodzące z czyszczenia cmentarza, który kiedyś znajdował się wokół kościoła. Szkielety datowane są wstępnie XVII-XIX wiek. Pod ta warstwą jest ziemia, a pod nią badacze znaleźli szkielety w układzie anatomicznym, czyli w takim, jakim zostały pochowane. Pochodzą one z XVI-XVII wieku. Wśród nich była między innymi młoda kobieta z około rocznym dzieckiem. - Dziecko nie miało jeszcze dobrze wykształconych zębów, stąd nie mogło mieć więcej niż rok jak zmarło - wyjaśnia Magda Krajewska.
W krypcie Radziwiłłów, łącznie znaleziono tam ok. 100 pochówków, oraz np. czepki, fragmenty strojów, żupan, stułę, fragment ornatu, czy też różańce. W tym miejscu badania już zakończono.