Pierwszy standard dla osób z niepełnosprawnościami

Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot, jako pierwsza metropolia w Polsce wprowadza zakrojone na szeroką skalę rozwiązania systemowe dla osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów ujęte w Standardzie Minimum na Rzecz Osób z Niepełnosprawnościami i Otoczenia. Według danych GUS, w co czwartej rodzinie w woj. pomorskim żyje osoba z niepełnosprawnością.

Standard Minimum na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami to zbiór działań, które zostaną wdrożone w 59 samorządach OMGGS. Są to dokładne wytyczne dla włodarzy, jak wprowadzać w metropolitalnych miastach, gminach i powiatach działania na rzecz poprawy jakości życia osób z niepełnosprawnościami i ich otoczenia.

– Proponowane rozwiązania są praktyczne, uniwersalne, oparte na doświadczeniu naszych mieszkańców mających na co dzień do czynienia z tym problemem, tak niedocenianym przez władze państwowe, oparte na wykorzystaniu lokalnych zasobówi funkcjonujących już dobrych praktykach. Są odpowiedzią na realne, zdiagnozowane potrzeby środowiska, na rzecz którego powstały. Nie było do tej pory takiego ujednoliconego i uniwersalnego standardu obejmującego swym zasięgiem tak rozległy obszar i tyle samorządów. Każdy samorząd prowadził własna, odrębną i z reguły nieskoordynowaną z innymi politykę. Dzięki naszemu Standardowi to się zmieni. Mam nadzieję, że Standard posłuży też innym samorządom w całej Polsce w zmienianiu rzeczywistości osób z niepełnosprawnościami i ich otoczenia. To nasz obowiązek a jego rozwiązanie zależy tylko od nas! – mówi Jacek Karnowski, prezydent Sopotu oraz prezes Rady OMGGS.

Standard powstał przy współpracyponad 80 ekspertów, m.in. przedstawicieli samorządów, osób niepełnosprawnych i ich opiekunów, reprezentantów służby zdrowia, placówek edukacyjnych i terapeutycznych oraz poradni psychologiczno-pedagogicznych.

– Metropolitalny Standard to praca i zaangażowanie wielu środowisk. To wiele spotkań i dyskusji, trudne zderzenie różnych poglądów i punktów widzenia, które w efekcie doprowadziły do powstania dokumentu, który jest wspólnym głosem. Od początku wszystkim nam zależało, aby każda mieszkanka i każdy mieszkaniec metropolii miał równy dostęp do informacji i wsparcia, niezależnie od stopnia niepełnosprawności, metody komunikacji i miejsca w którym żyje. Teraz rozpoczyna się praca nad wdrażaniem dokumentu. Będziemy edukować i szkolić urzędników, a każdy z samorządów dostanie od nas jasne wytyczne, jak wprowadzać Standard – mówi Beata Rutkiewicz, wiceprezydent Wejherowa oraz współprzewodnicząca Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych OMGGS.

Standard obejmuje 30 konkretnych zadańdla samorządów, stawiając w pierwszej kolejności na świadomość i edukację.

– Chcemy sprawić, żeby każdy z nas: urzędnik, nauczyciel, pracownik pomocy społecznej, lekarz, kierowca autobusu itp. zweryfikował systemowo podejście do osoby z niepełnosprawnością i samej niepełnosprawności, żeby wiedział jak się komunikować, jak formułować ogólnodostępne informacje, by były jasne także dla osób z niepełnosprawnościami. Standard zakłada szereg konkretnych szkoleń dla pracowników wszystkich stowarzyszonych samorządów m.in. z dostępności, z obsługi urzędowej osoby z niepełnosprawnością. Zobowiązujemy się także do stworzenia metropolitalnego poradnika savoir-vivre w kontaktach z osobą z niepełnosprawnością, czy zawarcia porozumień międzygminnych i międzypowiatowych dotyczących transportu osób z niepełnosprawnościami do placówek. Przewidujemy nawet obligatoryjny wymóg tworzenie samorządów szkolnych w szkołach specjalnych - mówi Katarzyna Gruszecka-Spychała, wiceprezydent Gdyni oraz współprzewodnicząca Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych OMGGS.

1. Zwiększenie świadomości społecznej

• podręcznik zasaddla pracowników obsługi klienta w samorządach;
• kampania społecznant. roli i potrzeb osób niepełnosprawnych.
• ankieta badająca poziom satysfakcjioceniająca skuteczność działań;

2. Edukacja

• odpowiedzialne zamówienia publiczne- obligatoryjne stosowanie w zamówieniach publicznych klauzul społecznych;
• edukacja antydyskryminacyjna- programy dla przedszkoli i szkół nt. równego traktowania;
• monitoring absolwentów- każdego roku gminy będą zbierać informacje o liczbie absolwentów z niepełnosprawnością, zapewni to możliwość dalszej aktywności i kształcenia;
• Metropolitalna Akademia Samorządowa- każda gmina otrzyma i wdroży program obligatoryjnych szkoleń urzędników z dostępności;

3. Opieka medyczna i rehabilitacja

• dostępna metropolia- wspólna regionalna baza danych dot. usług dla osób z niepełnosprawnością, baza gabinetów lekarskich ze specjalistycznym wyposażeniem i procedurami (np. jak znaleźć dentystę dla osób z porażeniem mózgowym);
• zespół ds. zdrowia- program szkoleń dla lekarzy i służb medycznych, we wszystkich gminach dostępny tłumacz języka migowego on-line;

4. Niezależne życie

• bezpłatne punkty pomocy prawnej;
• mieszkalnictwo – inwentaryzacja zasobów w gminach i powiatach pod kątem wykorzystywania ich przez osoby z niepełnosprawno; * dostęp do wiedzy- samorządy sięgają po środki na asystenturę i opiekę wytchnieniową;

5. Dostępność i mobilność

• transport -dla osób z niepełnosprawnością do placówek opiekuńczych i edukacyjnych;
• uniwersalne projektowanie- regularny monitoring inwestycji w metropolii pod kątem dostępności;
• dostęp do wiedzy- informacje dla niepełnosprawnych na stronach samorządowych;

6. Czas wolny

• dostępne imprezy miejskie- wydarzenia rekreacyjne, sportowe i kulturalne dostosowane do aktywnego uczestnictwa osób z niepełnosprawnością;
• budżet obywatelski- dodatkowe punkty dla projektów związanych z dostępnością;
• katalog dostępnego wypoczynku -informator z ofertą turystyczną (mapy i trasy) spełniającą kryteria dostępności;
• wspólne zakupy- opracowanie standardu dla nowo budowanych placów zabaw dostępnych również dla dzieci ze szczególnymi potrzebami;

7. Praca

• udostępnianie lokali miejskich- preferencyjne warunki dla organizacji i podmiotów zajmujących się aktywizacją społeczno-zawodową osób z niepełnosprawnością;
• więcej projektów z dofinansowaniem UE- wdrożenie rozwiązań, które zwiększają aktywizację zawodową osób z niepełnosprawnością;
• doradztwo zawodowe- wdrożenie w samorządach narzędzi badających predyspozycje zawodowe osób z niepełnosprawnością;
• kompetencje cyfrowe- samorządy sfinansują programy edukacyjne, które zapobiegać będą wykluczeniu cyfrowemu;
• praca – przeszkolenie pracowników powiatowych urzędów pracy w zakresie innowacyjnych form zatrudnienia – współdzielenie stanowiska, współdzielenie etatu, praca zdalna.

Według danych GUS,w woj. pomorskim w co czwartej rodzinie żyje osoba z niepełnosprawnością.Oznacza to, że co czwarta rodzina doświadcza różnej formy wykluczenia społecznego. Często jest to podwójne wykluczenie – zarówno samej osoby z niepełnosprawnością, jak i jej opiekunów, rodzeństwa; wykluczenia z życia zawodowego, społecznego, towarzyskiego, finansowego i zdrowotnego.