Nadać ulicy odpowiednią nazwę to sztuka nie lada. Sprawdziliśmy, jak to się robi na Pomorzu

Tak jak nastaje moda na imiona dzieci, tak i jest moda na nazwy ulic. Starym dobrym sposobem jest sięganie do skarbca z nazwiskami osób zasłużonych, pisarzy, poetów, uznanych polityków, autorytetów, ale też odwołania do nazw roślin czy faktów historycznych. Powszechnie stosowane są też nazwy mówiące o docelowej miejscowości, np. ul. Gdańska, Kartuska, Gdyńska czy Oliwska.

Z polotem i fantazją
Ale współcześni do nazewnictwa ulic podchodzą z coraz większym polotem - i powstają dzielnice "bajkowe", "zwierzęce" czy "kosmiczne".

W grudniu Rada Miasta Gdańska, nie bez rozbawienia, jednej z nowych ulic nadała nazwę ul. Świstaka.
- Nawiązuje tematycznie do przyjętego na tym obszarze klucza od nazw ssaków, tj. ulic: Borsucza, Gronostajowa, Łosia, Rysia, Szynszylowa - tłumaczył Marek Piskorski, szef Biura Rozwoju Gdańska. A żeby nikt nie miał wątpliwości, jakim zwierzęciem jest świstak, w uzasadnieniu uchwały pojawiła się informacja: "Świstak - gryzoń z rodziny wiewiórkowatych. W Polsce ściśle chroniony, występuje w Wysokich Tatrach".

Zobacz też: Harlem Shake, światowy hit internetu, rozkołysał Pomorze i zagonił je do tanecznej rywalizacji FILMY

W Baninie w gminie Żukowo mieszka się przy ulicy Kubusia Puchatka, Jasia i Małgosi, Ptysia i Balbiny czy Sezamkowej. Swoje bajkowe ulice ma też Gdańsk - Elfów na Łostowicach, Jasia i Małgosi oraz ul. Kubusia Puchatka w okolicy Uniwersytetu Gdańskiego, a także Tczew - Czerwonego Kapturka, Jasia i Małgosi, Kubusia Puchatka czy Pionokia.

Domy mieszkańców gdańskiego Wzgórza Mickiewicza stoją przy ulicach nazwanych imionami bohaterów "Pana Tadeusza". Jest więc m.in. ul. Telimeny, Zosi, Protazego, Maryli, Jankiela oraz Jacka Soplicy.

Ciekawszymi ulicami może pochwalić się sołectwo Gościcino w gminie Wejhe- rowo. Między "normalnymi" - Nadrzeczną i Dworską - znajdziemy takie mniej typowe: Kosmiczną, Satelitarną, Planetarną, Orbitalną i Polarną.
- Ale i tak najlepsza jest Kubusia Puchatka, bardzo miło mieszkać przy takiej ulicy - mówią gościcinianie.
Wesoło jest na ulicy Śmiechowskiej w Wejherowie. - A co, tam tylko się śmiejecie? - pytają przyjezdni.
- Śmiechowska to dzielnica Wejherowa, od dawnej nazwy wsi Śmiechowo, którą Wejherowo wchłonęło w czasie rozwoju miasta - odpowiadają cierpliwie mieszkańcy ul. Śmiechowskiej.

Propozycja mieszkańców
- Inicjatywa nadania nazwy ulicy wychodzi od jej mieszkańców - wyjaśnia Sebastian Kreft z Urzędu Gminy w Chmielnie. - Czasem jednak się zdarza, że sąsiedzi nie mogą się dogadać i wtedy sprawa upada.
Tak stało się w przypadku ulicy Truskawkowej w Chmiel- nie. We wsi, gdzie truskawkowe rządki przyciągają wzrok turystów czerwonymi owocami, nie mają one swojej ulicy. Można ją za to znaleźć w Chojnicach, Gdyni, Bydgoszczy i Toruniu.

Droga przez urzędy
Kolejnym etapem nadawania nazwy ulicy jest akceptacja propozycji przez radę - miasta, gminy, sołectwa - i samorząd lokalny. I tu może być różnie.

Radni Tczewa nie przyjęli propozycji nadania nazwy ulicy od nazwiska urodzonego w tym mieście Alfreda Eisenstaedta - światowej sławy fotografa, który wykonał słynne zdjęcie Victory over Japan Day (V-J Day), obrazujące zakończenie II wojny światowej. Widnieje na nim para - marynarz i pielęgniarka - całująca się na Times Square w Nowym Jorku 14 sierpnia 1945. Radni stwierdzili, że nazwisko fotografa... zbyt trudno się pisze.

Nazwa abstrakcyjna..
W 2002 r. grupa mieszkańców Pucka złożyła burmistrzowi petycję w sprawie nadania jednej z ulic miana Gandalfa Szarego. Podpisało się pod nią ponad 60 osób. Jak argumentowali inicjatorzy - Mieczysław Orwat i Dawid Wieczorek - Tolkienowska ulica przyniosłaby miastu spory rozgłos. Zwłaszcza że na ekrany kin kilka miesięcy wcześniej weszła owacyjnie przyjęta "Drużyna Pierścienia".

Jednak to, co spodobało się fanom, nie bardzo potrafiło przekonać samorządowców. Jak wyszło na jaw, Tolkiena nigdy nie czytali. Najpierw zauważyli, że w mieście nie ma bezimiennych ulic. A gdy fani zasugerowali, że na Gandalfa można przemianować np. ul. Waryń- skiego, okazało się, że zamiana może być zbyt kosztowna.
- Każdy z mieszkańców musiałby sobie wymienić dowód, a przecież za nich kosztów nie zapłacimy - tłumaczył wówczas burmistrz Pucka.

Czytaj też: Trzynasta pensja na Pomorzu. Ile pieniędzy zasili portfele naszych samorządowców?

Tolkien miał szansę zaistnieć także w Gdańsku. Gdy na węźle Karczemki powstał nowy wiadukt, mieszkańcom od razu skojarzył się ze znanym z trylogii okiem Saurona. Pojawił się więc pomysł, by obiekt został tak oficjalnie nazwany. Zainteresowały się tym setki osób, w tym prezydent Gdańska. Paweł Adamowicz umieścił na swojej stronie ankietę, pytając, czy nazwa podoba się mieszkańcom. Choć większość była "za", do radnych nie trafił projekt uchwały w tej sprawie.

....i zbyt poetycka
W ubiegłym roku upadła inicjatywa nadania dwuczłonowych poetyckich nazw ulicom w Baninie. Radni gminy Żukowo orzekli, że nie będzie ulicy Jesiennych Liści, Białej Brzozy, Szumiących Traw i Zielonej Łąki. Samorząd Żukowa po raz pierwszy chyba w historii nie przyjął zaproponowanych przez wnioskodawcę nazw ulic. Radni stwierdzili, że wycofanie projektu uchwały będzie przesłanką dla kolejnych, by nadawać proste, nieskomplikowane nazwy. Bo poetyckie omówienia - według radnego Grzegorza Tokarskiego z Niestępowa - nadają sięraczej na określenia miejsc rekreacji czy restauracji - ale nie jako nazwy ulic. - Krzywdzimy tych ludzi, którzy muszą potem wpisywać do dokumentów dziwne nazwy - mówił Tokarski.

Ta sama żukowska rada w marcu 2011 r. zmieniała swoją uchwałę sprzed 10 lat, w której nadała nobliwe nazwy dawnych księżnych pomorskich trzem ulicom w Chwasz- czynie. I od 2011 r. zamiast ulicy Gertrudy - jest ul. Dookoła Świata, zamiast Anastazji - Olimpijska, zaś dawną ul. Eufemii przemianowano na ul. Białe Żagle.
Gdy tylko pojawiły się tabliczki z nowymi nazwami, do rady sołeckiej Chwaszczyna wpłynął e-mail od zadowolonego mieszkańca: - (...) Mieszkamy od prawie trzech lat w Chwaszczynie nad Jeziorem Wysockim na osiedlu Białe Żagle. Jadąc przez budzący się do życia krajobraz gminy docieram do bram osiedla, a tu przemiła niespodzianka - przywitały mnie piękne, nowe tablice niedawno nadanych ulic. Wyspa szczęścia, w końcu poczta, kurierzy dotrą do domu, można zacząć załatwiać meldunek, i kontynuować wicie domowego gniazda. Wielkie dzięki dla sołectwa, a przede wszystkim ludziom zaangażowanym w ten projekt - napisał pan Andrzej.

A dla turystów atrakcje polsko-kaszubskie
Na Kaszubach niebieskie tabliczki z nazwami ulic służą nie tylko do informowania - są turystyczną atrakcją. W Miechucinie czy Ostrzycach nazwy zapisano w wersji polskiej i kaszubskiej. Nikogo nie dziwi, że turyści robią sobie pod nimi pamiątkowe zdjęcia. I tak pewnie będzie na ulicy Goska w Gdańsku, nazwaną tak od imienia okrutnego boga morza. Jak głosi kaszubska legenda, Gosk, władający wiatrem, sztormem i falami z pałacu na dnie Bałtyku, pewnego razu w nerwach pozbawił piorunem życia córkę i jej ukochanego rybaka.

Adres musi być czytelny
Wymyślne czy bajkowe nazwy ulic niewiele znaczą dla listonoszów.
- Dla nas ważne są właściwie wpisane adresy - mówi Tadeusz Żołnowski, listonosz z Urzędu Pocztowego w Kartuzach. - Dla przykładu - w Kartuzach i Łapalicach mamy te same ulice - Chmieleńską, Zamkową, a do tego obie miejscowości mają ten samo kod pocztowy. Dla nas ważniejsze jest zamieszczenie nazwy miejscowości w adresie.

- I czytelnych danych adresata - dopowiada listonosz Krzysztof Jankowski.